سلامت ذهنی و عاطفی از جنبه‌های مهم سلامت کلی بدن بوده و به اندازه سلامت جسمی حائز اهمیت هستند. سلامت ذهن تحت تاثیر شرایطی مثل افسردگی است. عوامل محیطی مثل شغل هم می‌تواند تاثیرگذار باشد. سلامت عاطفی به زندگی اجتماعی، زندگی رمانتیک و ذهنیت خودتان مرتبط است.
وضعیت شما هر چه که باشد می‌توانید در جهت بهبود سلامت ذهنی و عاطفی قدم بردارید. نخست باید آن را در اولویت قرار دهید. هنگامی که نیازهای خود را ارزیابی کردید، راه برآوردن نیازها را هم پیدا خواهید کرد. برای بهبود سلامت ذهن می‌توانید از خانواده و دوستان هم کمک بگیرید.
سلامت ذهنی را در اولویت قرار دهید
خودتان را ارزیابی کنید. تمام آدم‌ها دارای هوش عاطفی هستند. هوش عاطفی یعنی چگونگی درک احساسات و رفتارها. اگر می‌خواهید سلامتی ذهنی و عاطفی خود را بهبود بخشید؛ بهترین اقدام برای شروع شناخت هوش عاطفی است.
برای تشخیص نتایج می‌توانید از ابزارهای ارزیابی استفاده کنید.
البته برای تشخیص هوش عاطفی، می‌توانید از متخصص سلامت عاطفی نیز کمک بگیرید. او در تشخیص این که چه حوزه‌هایی به بهبود نیاز دارند کمک خواهد کرد.
به عنوان مثال متوجه شده‌اید که در پذیرفتن احساسات خوب نیستید. همین شناخت کوچک نقطه شروع خوبی برای بهبود خواهد بود.
لیست اولویت‌ها را بنویسید. کمی کلی‌تر فکر کنید. آیا حوزه خاصی از زندگی‌تان وجود دارد که به بهبود نیاز داشته باشد. تمام تمرکزتان را روی این مسئله بگذارید که کدام‌یک از مواردی که نوشته‌اید اهمیت بیشتری دارند.
شاید یکی از اولویت‌ها بهبود روابط با خواهرتان باشد.
شاید هم ایجاد تعادل در زندگی شخصی و کاری، سلامت جسمی و بهبود روابط اولویت‌های دیگرتان باشد. زمانی که تشخیص دهید کدام از زندگی‌تان به بهبود نیاز دارد، مسیر سازنده‌تری را پیدا خواهید کرد.
هدف تعیین کنید. بعد از خودارزیابی تشخیص می‌دهید که کدام حوزه از زندگی‌تان به بهبود نیاز دارد. در مرحله بعد باید اهداف را مشخص کنید. این اهداف می‌تواند کوتاه مدت یا بلندمدت باشد.
به عنوان مثال ممکن است هدف‌تان این باشد که روزانه 10 دقیقه مراقبه کنید. این هدف کوتاه مدت است.
شاید هم هدف‌تان بالا بردن سطح اعتماد به نفس باشد که یک هدف بلندمدت به حساب می‌آید.
زمانی که اهداف‌تان را روی کاغذ می‌نویسید، تعهد بیشتری نسبت به آن‌ها احساس کرده و در جهت رسیدن به اهداف تلاش بیشتری می‌کنید.
احساسات خود را پردازش کنید. یکی از روش‌های بهبود سلامت عاطفی این است که احساسات خود را بشناسید. شاید لازم باشد که در این مرحله بعضی از احساسات منفی خود را کنار بگذارید. پردازش احساسات شامل چند مرحله به شرح زیر است:
حس کردن. در این مرحله متوجه نوع احساس‌تان می‌شوید. ممکن است با احساس عاطفی شما نوعی حس فیزیکی نز همراه باشد. به عنوان مثال هنگام ناراحتی احساس سنگینی و یا گرفتگی در سینه می‌کنید.
نام گذاری کردن. در این مرحله روی احساس‌تان اسم می‌گذارید. مثلا حس ناراحتی، یا حس خوشحالی.
نسبت دادن. به عنوان مثال احساس ناراحتی را به یک روز بد کاری و یا جدایی از یک دوست نسبت می‌دهید.
ارزیابی کردن. در این مرحله ارزیابی می‌کنید که آن احساس چه حسی در درون شما ایجاد می‌کند. به عنوان مثال به خاطر حس ناراحتی عصبانی می‌شوید و یا به خاطر حس ناراحتی مضطرب و ناآرام می‌شوید. ممکن است این نوع ارزیابی به پیشینه فرهنگی شما مرتبط باشد.
عمل کردن. این مرحله زمانی است که تصمیم می‌گیرید با آن احساس مقابله کنید. به عنوان مثال زمانی که احساس ناراحتی می‌کنید؛ تصمیم می‌گیرید درباره احساس‌تان بنویسید، یا پیاده روی کنید، یا با یک دوست تماس بگیرید، یا بنشینید و هیچ کاری انجام ندهید.
تشخیص و مدیریت محرک‌ها را بیاموزید. محرک‌های احساسی برای هر شخصی متفاوت است. ممکن است محرک شما افرادی خاص، شرایط و یا مکانی خاص باشد. برای مقابله با محرک‌ها ابتدا باید آن‌ها را بشناسید.
به عنوان مثال می‌دانید که هر وقت دوروبر خواهرتان هستید عصبانی می‌شوید. پس این شخص برای شما یک محرک به حساب می‌آید و باید برای مقابله با این احساس‌تان برنامه ریزی کنید. مثلا یک موضوع بحث مثبت با او راه بیندازید. با او دیدارهای کوتاه مدت داشته باشید. یا همراه با یکی از دوستانتان به دیدار او بروید.
اطلاعات جمع‌آوری کنید. این ذهنیت که سلامت ذهنی یک مشکل واقعی نیست را دور بریزید. سلامتی ذهنی و عاطفی شما به اندازه سلامت جسمی مهم است. درباره اهمیت این موضوع کمی بیشتر تحقیق کرده و اطلاعات به دست بیاورید.
به کتابخانه بروید و درباره اهمست سلامت ذهنی کتاب بخوانید.
درباره روش‌های بهبود سلامت ذهنی و عاطفی تحقیق کنید. به عنوان مثال به باشگاه یوگا بروید و درباره فواید ورزش یوگا برای سلامت ذهن سوال بپرسید.
فعالیت‌های سالم را انتخاب کنید
بازی کردن برای سلامت ذهن بسیار مفید بوده و بهترین روش برای تقویت روحیه است. برای لذت بردن از خودتان روش‌های جدیدی را کشف کنید.
دوستانتان را به خانه دعوت کرده و یک برنامه بازی با آن‌ها بچینید.
به پارک بروید و تاب بازی کنید. تاب بازی برای بزرگترها هم به اندازه بچه‌ها لذت بخش است.
لطیفه بگویید یا از خودتان لطیفه بسازید.
خلاقیت داشته باشید. حس هنری‌تان را بیدار کنید. فعالیت‌های هنری و خلاقانه در تقویت روحیه بسیار موثر است.
به کلاس هنری بروید. ویژگی مثبتی که این کلاس‌ها دارد این است که می‌توانید دوستان جدید هم پیدا کنید.
رنگ آمیزی کنید. رنگ آمیزی فقط برای کودکان لذت بخش نیست، بلکه بزرگترها هم با کتاب‌های رنگ‌آمیزی می‌توانند آرامش بیشتری به دست بیاورند.
موسیقی گوش دهید یا نوازندگی یاد بگیرید.
به دیگران کمک کنید. کمک کردن به دیگران بهترین راه برای تقویت روحیه و ایجاد حس خوب است. داوطلب شدن برای کمک به دیگران هم روحیه را تقویت می‌کند و هم سلامت ذهنی و عاطفی را بهبود می‌بخشد. اگر به حیوانات علاقمند هستید داوطلب کمک یه پناهگاه حیوانات شوید. با داوطلب شدن دوستان جدیدی هم پیدا می‌کنید.
بیرون از خانه وقت بگذرانید. طبیعت به تنهایی یک تقویت کننده روحیه است. در طبیعت و بیرون از خانه آرامش بیشتری را احساس خواهید کرد و این برای سلامت ذهنی و عاطفی بسیار مفید است.
هنگام نهار از محل کار بیرون بزنید و در فضای باز غذا بخورید. به پارک نزدیک خانه بروید و پیاده روی کنید؛ یا با یکی از دوستانتان به دوچرخه سواری بروید.
مراقبه کنید. مراقبه یا مدیتیشن بهترین روش برای کاهش استرس و تنش است. مدیتیشن را وارد برنامه روزانه خود کنید. اگر آمادگی تمرین روزانه آن را ندارید، هفته‌ای دو الی سه مرتبه این کار را انجام دهید. اگر مراقبه بلد نیستید از اپلیکیشن‌های مدیتیشن کمک بگیرید. صبح و شب بهترین زمان برای مدیتیشن است. یک مکان آرام را انتخاب کرده و ذهن‌تان را خالی کنید. سپس یک جمله مثبت را تکرار کنید.
تمرین مراقبت‌های فیزیکی
استرس را مدیریت کنید. برای سلامتی ارتباط ذهن و جسم نقش بسیار مهمی دارد. اگر از نظر جسمی احساس خوبی نداشته باشید، از نظر عاطفی و ذهنی نیز اوضاع خوبی نخواهید داشت. پس مراقب سلامت جسمی خود باشید. مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای سلامت جسمی خود انجام دهید این است که یاد بگیرید استرس خود را مدیریت کنید.
چند لحظه بیرون بروید. به عنوان مثال هنگامی که مجادله سنگینی با همسرتان دارید، به او بگویید قبل از ادامه بحث می‌خواهید بیرون قدم بزنید تا کمی آرام شوید.
مکانیزم‌های مقابله با استرس را پیدا کنید. هر کسی به نحوی استرس را تجربه می‌کند. باید بتوانید آن را مدیریت کنید.
تکنیک‌های ساده را امتحان کنید. مثلا زمانی که احساس استرس کردید تا 10 بشمارید. یا آهنگ گوش دهید و دوش بگیرید.
روی تنفس تمرکز کنید. آرام نفس بکشید. نفس را از بینی داخل داده و از دهان بیرون بدهید. این کار سرعت تپش قلب را هنگام استرس کاهش می‌دهد.
ورزش کنید. فعالیت فیزیکی باعث تولید اندورفین و بهبود روحیه می‌شود. ورزش منظم به مدیریت استرس، حس آرامش و بهبود سلامت بدن کمک می‌کند. حداقل روزانه نیم ساعت ورزش کنید.
رشته ورزشی که علاقه دارید را پیدا کنید تا بیشتر به آن پایبند باشید.
اگر به رقص علاقه دارید کلاس زومبا بروید.
هنگام ورزش به فعالیت‌های اجتماعی نیز بپردازید. مثلا از یک دوست بخواهید در پیاده‌روی با شما همراهی کند.
غذاهای سالم بخورید. به طور قطع غذا روی سلامت ذهن و روحیه تاثیر بسزایی دارد. پس سعی کنید برنامه غذایی سالمی داشته باید. روزانه به مقدارکافی میوه و سبزیجات مصرف کنید. در کنار آن پروتئین و کربوهیدرات پیچیده نیز مصرف کنید.
برخی غذاها روحیه را بهبود می‌دهند. به عنوان مثال ماهی سالمون، گردو و آووکادو.
از غذاهایی که روحیه را تضعیف می‌کنند دوری کنید. مثل غذاهای شکردار و سرخ شده.
البته ناگفته نماند که مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کافئین را نیز بهتر است کاهش دهید.
به اندازه کافی استراحت کنید. اگر استراحت کافی نداشته باشید، حالتان نیز خوب نخواهد بود. یک فرد جوان به روزانه 7 الی 9 ساعت خواب احتیاج دارد.
هر روز در یک ساعت مشخص بخواهید و یک ساعت مشخص هم بیدار شوید. اینگونه بدن به خواب منظم عادت می‌کند.
ابزارهای الکترونیکی مثل گوشی موبایل، لپ تاپ و تلویزیون را از اتاق خواب دور کنید و شب‌ها ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی را چک نکنید.
کم خوابی باعث ایجاد حس اضطراب و عدم تمرکز می‌شود.
نکته
با خودتان کمی صبور باشید. بهبود سلامت ذهن کمی زمان می‌برد.
خندیدن را فراموش نکنید زیرا در سلامت ذهن بسیار مفید و موثر است.
درباره احساسات خود حرف بزنید.
برای مراقبت از خود زمان بگذارید.
همیشه درباره خودتان مثبت فکر کنید.
