۱۵ راه پرورش خلاقیت کودکان

خلاقیت کودکان از جمله موضوعات مهم تربیتی آموزشی است ولی متاسفانه آنچنان که باید و شاید به خلاقیت کودکان بها داده نمی شود. خلاقیت کودکان موضوعی است که باید از سنین پایین به آن توجه شود.

خلاقیت یکی از ویژگی هایی است که انسان را از سایر مخلوقات خداوند متمایز می کند. خلاقیت عامل اصلی پیشرفت آدمی بوده و این ویژگی از کودکی در انسان شکل می گیرد و با تمرین و ممارست، می توان خلاقیت کودک را پروش داد.

یک انسان با تفکر خلاقانه، توانایی حل مسئله بالاتری نسبت به سایر افراد دارد و با بینش متفاوت خود نسبت به مسائل، همواره راهکارهای متفاوتی ارائه می دهد و گامی جلوتر از افراد دیگر برداشته و موفقیت های افزون تری کسب می کند. با نگاهی کوتاه به زندگینامه اکثر افراد موفق و معروف متوجه می شویم که تقریبا همه آن ها در یک خصوصیت مشترک هستند و آن هم خلاقیت است.

در واقع این خلاقیت و پشتکار است که آدمی را موفق می کند. اما خلاقیت یک ویژگی ذاتی است یا اکتسابی؟ آیا تمامی انسان های خلاق، از ابتدا خلاق بوده اند؟ یا با انجام برخی کارها، این ویژگی را در خود بوجود آورده و رشد دادند؟

نوجوانی یک مرحله گذار در زندگی هر آدمی است. گذر از این مرحله برای هر نوجوانی متفاوت می باشد و این خانواده است که باید نوجوان را در این بخش از زندگی به خوبی همراهی کند. در مقاله زیر روش‌ های برخورد با نوجوانان را بررسی می‌ کنیم.

چگونه با نوجوانان صحبت کنیم

ما در این مقاله قصد داریم تا خلاقیت کودکان را مورد بررسی قرار دهیم و پی ببریم که با انجام چه روش ها و کارهایی می توانیم این ویژگی را در کودکان رشد دهیم تا کودکی خلاق داشته باشیم. پس ادامه این مقاله جذاب را از دست ندهید.

خلاقیت کودکان

خلاقیت (Creativity) در واقع به مجموعه ای از اقدامات و ایده های نو گفته می شود که جرقه های یک تفکر خلاق از دوران کودکی شروع می شود. کودکان به دلیل وجود تازگی های زندگی که در نگاهشان وجود دارد، بسیاری از مسائل را از جنبه ای نو و جدید نسبت به بزرگترها می بینند. تازگی زندگی برای کودکان سبب می شود که بسیاری از وجوه زندگی برای آنها ناشناخته باشد و در برخورد با آنها از خلاقیت بیشتری بهره مند باشند. در این بین، نقش والدین برای شناخت این خلاقیت و رشد و پرورش آن، بسیار زیاد و پررنگ است.

کودکان تقریبا تا سن ۴ یا ۵ سالگی بیشتر به شناخت جنبه های زندگی از طریق مشاهده و آزمون و خطا می پردازند. این دقیقا همان زمانی است که وظیفه پدر و مادر کودک برای شناخت جوانب خلاقیت کودک خود و تلاش برای رشد این استعداد شروع می شود.

بسیاری از والدین تصور می کنند که برای رشد و پرورش خلاقیت کودکان خود باید که هزینه های مالی گزافی را خرج کنند اما این تصور اساساً غلط است. در واقع رشد این استعداد به کمترین هزینه نیاز دارد و در مقابل، به اختصاص دادن زمان زیاد و توجه خوبی وابسته است.

یکی از شیوه های رشد خلاقیت کودکان، قرار گرفتن در بین سایر همسن و سالان خود است. از این رو، مهد کودک در زمینه رشد خلاقیت کودکان بسیار کارآمد است. امروزه مسئله خلاقیت کودکان از موضوعات بسیار مهم در آموزش های قبل از مدرسه است که مهدهای کودک نقش مهمی در این زمینه دارند؛ پس در انتخاب مهد کودک برای کودک دلبندتان دقت کنید.

لوس کردن کودکان از اتفاق‌هاییست که بیشتر بچه‌های امروزی در معرض تجربه کردن آن هستند. لوس کردن کودکان از سمت والدینی که فرزاندان کمی دارند، در عصر امروزی امری شایع و صد البته مخرب است که باید راهکارهای اصلاح و پیش گیری از آن را بدانید. مقاله زیر را در این باره مطالعه کنید.

تربیت و اصلاح کودک لوس

پرورش خلاقیت کودکان

در ادامه مقاله قصد داریم که مجموعه فعالیت هایی که والدین در منزل و مربیان مهد کودک می توانند برای پرورش خلاقیت کودکان انجام دهند را معرفی کنیم.

۱- بگذارید کودک شکست بخورد

از انجام فعالیت های جدید و تازه کودکان خود نترسید و بگذارید تا تنهایی بسیاری از کارهای جدید را امتحان کنند و شکست بخورند. چون طبق مطالعات روانشناختی کودکان، کودکانی که از شکست خوردن می‌ترسند، کمتر خلاقیت از خود نشان می‌دهند. اگر کودک شما از اشتباه کردن می‌ترسد، به او بگویید: “باز هم سعی کن انجامش دهی.” هرگز ترس او را بزرگ نکنید.

۲- کنجکاوی کودک را جدی بگیرید

کودکان در سنین ۳ تا ۶ سال، سوالات بسیار زیادی در همه زمینه‌ها می پرسند. حق دارید اگر گاهی از سوالات بی پایان کودکانتان کلافه شوید ولی همین سوال های کودکانه تاثیر بسزایی در رشد خلاقیت کودکان دارد؛ بنابراین حوصله پیشه کنید و با صبوری به سوالات آن ها پاسخ دهید. وظیفه پدر و مادر است که هنگام طرح سوال کودکان، صبر و حوصله از خود نشان بدهند و با طرح پیشنهاداتی مثل “من نمی دونم! بنظرت چجوری می تونیم جوابشو پیدا کنیم؟” برای پیدا کردن جواب سوال همراه کودکان، خلاقیت را در کودک خود پرورش دهند.

۳- بگذارید کودک وسایل خود را بهم بریزد

تحقیقات علمی ثابت کرده است که افراد شلخته، خلاق‌تر از افراد مرتب هستند. هنگام بازی و تفریح کودک خود، او را به خاطر بهم ریختگی وسایل و اسباب بازی هایش دعوا نکنید و در عوض پس از بازی کودک، به او پیشنهاد همکاری براری جمع کردن وسایلش را بدهید تا در کنار خلاقیت، مسئولیت پذیری و نظم را به او یاد داده باشید. یک مکان امن و راحت برای کثیف کاری کودکان در نظر بگیرید که کودکان بتوانند در آن از هر نوع وسیله هنری استفاده کنند. کاغذ و مقوا، مداد شمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گل رس در اختیار کودک قرار دهید و اجازه بدهید همه خلاقیتش را نشان بدهد.

۴- برای تشویق کودک خود برنامه داشته باشد

تشویق کودک با خرید اسباب بازی یا وسایل دلخواه او، نوعی رشوه دادن برای نجام کاری است که منفعت خود کودک در آن است. از این رو، اگر کودک در ادامه برای تفکر خلاق خود، جایزه ای نگیرد، به مرور علاقه خود را به فعالیت های خلاقانه از دست می دهد. بهترین راه تشویق خلاقیت کودک، استفاده از جملات انگیزشی است؛ برای مثال به او بگویید “واقعاً برای حل این مسئله ریاضی زحمت زیادی کشیدی!”

کارشناسان می گویند وقتی در مورد کرونا با بچه ها صحبت می کنید آرام و صادق باشید. نه تنها در مورد ویروس، بلکه بسیاری از دغدغه های بزرگسالان که باعث سوال کودکان می شود. در مقاله زیر به این موضوع می پردازیم.

در مورد کرونا با بچه ها صحبت می کنید؟

۵- در خرید وسایل و اسباب بازی برای کودک توجه کنید

اسباب بازی های آماده کودک را از داشتن تفکری خلاق بازمی دارد. کودکان وقتی همه انواع لوازم بازی برایشان فراهم باشد، از قوه تخیل و خلاقیتشان استفاده نمی کنند. ابزارهای از پیش ساخته شده یا وسایل بازی از قبل سر هم شده فرصت فکر کردن را از کودک می گیرند. به جای این اسباب بازی ها، از بازی های فکری و لگو استفاده کنید تا خلاقیت کودک خود را به تماشا بنشینید.

۶- برخورد صحیح با خلاقیت کودک

اگر کودک شما، نقاشی خلاقانه ای کشیده یا با لگو، ساختمان های عجیب و غریبی ساخته است، او را تشویق کنید و برای مثال نقاشی اش را روی یخچال یا دیوار اتاقتان نصب کنید تا کودک شما، ماحصل خلاقیت خود را ببیند و میزان توجه شما را به اثر خلاقانه خود مشاهده کند.

۷- از مقایسه و عبارات منفی بپرهیزید

اگر کودک شما، نقاشی های قشنگی نمی کشد یا نمی تواند به خوبی دیگر کودکان با لگو ساختمان بسازد، هیچوقت او را با دیگر برادرها یا خواهرهایش مقایسه نکنید و یا از عبارات این چنینی دوری کنید: “هیچوقت نمی تونی کاری رو درست انجام بدی، نه؟”

۸- تخیلات کودک را پرورش دهید

یکی از راهکارهای پرورش خلاقیت در کودکان، پر و بال دادن به تخیلات کودکان است. برای مثال، اگر کودک شما در حین بازی یا انجام کارها می گوید “من پرواز می کنم!” و با تخیلات خودش شما را شگفت زده می کند، شما نیز با او همراه شوید و او را حین بازی ها و انجام کارها جدی بگیرید.

۹- تلویزیون؛ قاتل خلاقیت

اگر کودک شما در روز زمان نسبتا زیادی را صرف تماشای فیلم و کارتون های تلویزیون می کند، سریعا این کار را به مرور کاهش دهید. این فیلم ها و کارتون ها جز پر کردن وقت کودک شما، فایده دیگری ندارند و قاتل خلاقیت کودکان محسوب می شوند. پس سعی کنید تا با برنامه ریزی دقیق، از زمان تماشای تلویزیون کاسته و به زمان فعالیت های خلاقانه کودک خود بیفزایید.

شب ادراری در کودکان عارضه ایست که گاه طبیعی است و گاه باید جدی گرفته شود. شب ادراری در کودکان اگر هرچه زودتر اقدام شود، به راحتی قابل درمان است. در مقاله زیر به شب ادراری در کودکان؛ عوامل و درمان آن می پردازیم.

شب ادراری در کودکان؛ عوامل و درمان آن

۱۰- بگذارید کودک قوانینی را وضع کند

هنگام انجام بازی و فعالیت، بگذارید که کودکتان قوانین جدیدی وضع کند. این موضوع به خلاقیت کودک شما کمک می کند و همچنین به او کمک می کند تا با مفهوم قانون ارتباط برقرار کند.

۱۱- بازی هایی برای پرورش خلاقیت

کودکان عاشق بازی و سرگرمی اند و بعلاوه همیشه دوست دارند که این کارها را همراه بزرگترها بویژه پدر و مادر خود انجام دهند. یکی از این فعالیت ها، درست کردن کاردستی است. کاردستی ها علاوه بر رشد خلاقیت کودک، به افزایش مهارت های فیزیکی کودک نیز کمک می کنند. وسایل مورد نیاز را آماده کنید و از او بخواهید تا با ایده های خودش یک کاردستی زیبا خلق کند.

۱۲- از موسیقی غافل نشوید

همه کودکان از شنیدن موسیقی لذت می‌برند. پدرها و مادرها می توانند با انتخاب موسیقی‌های شاد و جذاب کودکانه، علاقه کودکان به موسیقی را افزایش دهند. این کار علاوه بر پرورش خلاقیت، زمینه یادگیری ساز را در کودک خود برقرار کنند که یکی از بزرگ‌ترین راه‌های رشد خلاقیت است.

۱۳- رقصیدن را جدی بگیرید

رقصیدن نیز همانند گوش دادن به موسیقی باعث پرورش خلاقیت کودکان می‌شود. حرکات موزون با موسیقی‌های مختلف، کودک را به خلق حرکات جدید وامی‌دارد و به او در حفظ تعادل بدنش نیز کمک می‌کند.

۱۴- داستان سرایی کنید

خواندن کتاب های کودکانه جذاب، علاوه بر اینکه باعث شکل گیری عادت کتاب خوانی در مودم شما می شود، باعث می شود که کودک شما تفکر خلاق تری داشته باشد. شما همچنین می توانید داستان هایی را از خودتان بگویید و برای ادامه داستان از ایده های خلاقانه کودک خود استفاده کنید. برای مثال، نیمی از داستان را تعریف کنید و نیمه بعدی را به او بسپارید تا داستان را پایان دهد. به نحوه داستان سرایی او ایراد نگیرید و مشتاقانه گوش دهید تا او هم با لذت بیشتری داستان را برای شما تعریف کند.

فرزندان طلاق با چالش‌های زیادی در زندگی مواجه خواهند شد. والدین این فرزندان نیز در این زمینه برای فرزندانشان نگرانی‌هایی دارند. در مقاله زیر قصد داریم مهم‌ترین مشکلاتی که برای فرزندان طلاق پیش می‌آید، را شرح دهیم.

فرزندان طلاق و مشکلاتشان

۱۵- استفاده از بازی های دیجیتال مناسب

امروزه تقریبا گوشی های همراه و تبلت ها و کامپیوترها در دسترس همه است. کودکان نیز علاقه خاصی به بازی با این ابزار دارند. والدین می توانند با اختصاص زمان اندکی برای بازی کودکان با تبلت یا کامپیوتر، خلاقیت آنها را پرورش دهند و همچنین ارتباط صحیحی میان آنها و وسایل الکترونیکی ایجاد کنید. بازی هایی نیز برای پرورش خلاقیت کودکان وجود دارد که می توانید استفاده کنید.