هوش عاطفی چیست؟

هوش عاطفی یا EQ شیوه برخورد افراد با بالا و پایینهای زندگی را نشان میدهد. امروزه روانشناسان علاوه بر تفاوت افراد از لحاظ ضریب هوشی، به تفاوت سطح هوش عاطفی نیز توجه میکنند و به آن را یک تفاوت عمده بین افراد میدانند. ما در این مقاله به تمام سوالات شما در این خصوص پاسخ خواهیم داد.
هوش عاطفی مجموعهای ازخصوصیات شخصیتی است که در سرنوشت و سبک زندگی فرد موثر است. هوش عاطفی بالا باعث استفاده افراد از شیوههای مناسب برای گذران زندگی و مراحل سخت آن میشود. افرادی که هوش عاطفی بالاتری داشته باشند، رضایت بیشتری از زندگی دارند و اکثرا شادابتر هستند.
همانطور که بالاتر گفتیم افراد مختلف ممکن است هوش عاطفی متفاوتی داشته باشند و این تفاوت به شیوههای گوناگون میتواند در زندگی آنها نمود پیدا کند. کارکردها، رفتارها عملکردهای افراد به دلیل بهره هوشی عاطفی متفاوت، یکسان نبوده و به همین دلیل است که میتواند کل زندگی آنها را تحتالشعاع قرار میدهد.
تفاوت ضریب هوشی و هوش عاطفی
در ۷۰ درصد مواقع افراد با ضریب هوشی (IQ) متوسط از افراد با بالاترین سطح ضریب هوشی بهتر عمل میکنند. این اتفاق، این فرض را که ضریب هوشی بالا، پایه و اساس موفقیت است، زیر سوال میبرد و باعث تعریف مفهومی به نام هوش عاطفی یا هیجانی (EQ) میشود.
طی سالیان متمادی تحقیقات روانشناسی و اجتماعی بسیاری انجام شده است که نتایج همه آنها نشان میدهد که اهمیت هوش عاطفی بسیار بیشتر از ضریب هوشی است. هوش عاطفی در موفقیت اجتماعی افراد اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. برخلاف ضریب هوشی که امکان افزایش آن وجود ندارد و در دوران جنینی تعیین میشود، راه حلهای متعددی برای افزایش ضریب هوش عاطفی وجود دارد.
IQ یا همان ضریب هوشی نشاندهنده میزان ضریب هوشی محاسباتی است. برای تعیین ضریب هوشی یک فرد، چندین آزمون استاندارد وجود دارد. در این آزمونها فرد در بازه زمانی مشخص به سوالات پاسخ می دهد و در نهایت نمرهای می گیرد که این نمره معیار مقایسه IQ افراد با هم است. کسانیکه ضریب هوشی بالاتری دارند، اغلب از تحصیلات بهتری برخوردار هستند. این افراد از کسانی که IQ پایینتری دارند، درآمد بالاتری داشته و عموماً از لحاظ جسمی نیز سالمترند.

اما EQ نشاندهنده توانایی فردی در درک، کنترل، ارزیابی، و بیان احساسات است. درحالیکه افراد با سطح EQ بالا، لزوماً تحصیلات بهتری ندارند، اما در محیطهای کاری عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. این افراد خودآگاهی بیشتری دارند و بهتر میتوانند برخوردهای خود را تنظیم کنند، مسئولیت کارهای خود را راحتتر میپذیرند، با انگیزه هستند، و با دیگران همدلی میکنند.
اندازه گیری هوش عاطفی
اندازهگیری هوش عاطفی به دلیل ماهیت آن کمی دشوار است. چرا که کمیتی غیر ملموس است. فردی به نام تراویس بردبری اطلاعات حاصل از آزمایشی بر روی میلیونها نفر را تجزیه و تحلیل کرده تا رفتارهایی یافت که نشان دهندهی EQ بالا بودند.
تفاوت افراد موفق از سایرین در میزان هوش عاطفی آنها است. با اینکه هوش عاطفی لمسناپذیر است، اما خودش را در نوع رفتار، نحوهی مدیریت مسائل اجتماعی و تصمیم گیریهای شخصی برای رسیدن به نتایج مثبت نشان میدهد. ماهیت غیر قابل لمس EQ باعث شده است، نتوانید به راحتی میزان هوش عاطفی خود را تشخیص دهید.
نشانههای هوش عاطفی بالا
در ادامه خصوصیاتی را بیان خواهیم کرد که نشانههای افراد با هوش عاطفی بالا هستند. با مقایسه خصوصیات نام برده شده با خودتان، میتوانی تخمینی از سطح هوش عاطفی خود داشته باشید. این خصوصیات از نتایج تست EQ بر روی بیشتر از یک میلیون نفر به دست آمده است. خبر خوب اینست که اگر این خصوصیات را داشته باشید، حتماً از EQ بالایی برخوردارید.
کنجکاوی
افراد با EQ بالا در مورد آدمهای اطرافشان کنجکاوند. این کنجکاوی محصول همدلی است. همدلی خود یکی از آثار هوش عاطفی بالاست. هر چه بیشتر به آدمها و اتفاقاتی که برایشان رخ میدهد اهمیت دهید، کنجکاوی بیشتری در موردشان به خرج میدهید.
تغییر پذیری
افراد با هوش عاطفی زیاد، انعطافپذیرند و به راحتی خودشان را با شرایط موجود وفق میدهند. آنها میدانند ترس از تغییر، بیهوده و مانع پیشرفت است. ترس از تغییر میتواند تهدید بزرگی بر سر راه شادی و موفقیت آنّا باشد.
آشنایی با نقات ضعف و قوت

افراد با EQ بالا نه تنها احساسات خود را درک میکنند، بلکه به خوبی میدانند در چه زمینههایی قوی و در چه زمینههایی ضعیفند. آنها به خوبی میدانند که چه کسانی در مسیر موفقیت مشوق بودند و چه افراد و چه موقعیتهایی آنها را از رسیدن به موفقیت باز میدارند. EQ بالا به شما در شناخت نقاط قوتتان کمک میکند. با هوش عاطفی بالا میدانید چطور بر نقاط قوت و حتی ضعف خود تکیه کنید و چطور وقتی نقاط ضعف شما مسیر موفقیت و رسیدن به مقصد مورد نظرتان را سد می کند، از نقاط قوت خود بهره ببرید.
به راحتی دلخور نمیشوید
اگر به بالا و پایین شخصیت خود کاملاً آگاه باشید، به راحتی از سخنان یا رفتار دیگران ناراحت نمیشوید. افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند، روشنفکرند و اعتماد به نفس بالایی دارند. این ویژگیها باعث میشود پوستکلفت شوند. حتی گاهی ممکن است خودتان در حضور دیگران با خودتان شوخی کنید و به خود بخندید یا اجازه دهید دیگران در موردتان جک بگویند، زیرا از لحاظ ذهنی متوجه تفاوت بین شوخی و توهین هستید.
دنیای پر از استرس، اخبار منفی و نگران کننده امروز، ما را مجبور به استفاده از راهکارهایی برای رفع انرژی منفی میکند. ما در لینک زیر اطلاعات ارزشمندی در خصوص خلاص شدن از انرژی منفی را برای شما گردآوری کردهایم
نه گفتن را بلدید
EQ شاید همان دانستن چگونگی کنترل خودتان است. دوزی کردن از تصمیم گیری ناگهانی نیز نیازمند کنترل زیادی بر خودتان است چرا که در اصل شما با اطلاه شخصی در حال به تاخیر انداختن حس رضایت خود هستید. تحقیقی در دانشگاه سن فرانسیسکوی کالیفرنیا نشان میدهد که هر چه نه گفتن برایتان سختتر باشد، بیشتر احتمال دارد دچار اضطراب و افسردگی شوید. «نه» کلمهی قدرتمندی است که نباید از به کار بردنش بترسید. افراد با هوش عاطفی زیاد، در زمان نه گفتن، پشت عباراتی مثل «فکر نمیکنم بتوانم» یا «مطمئن نیستم» پنهان نمیشوند. آنها شجاعانه و قاطعانه نه میگویند. نه گفتن به تعهدی جدید، تعهدات قبلیتان را محترم میشمارد و به شما این فرصت را میدهد که با موفقیت آنها را به اتمام برسانید.
به خوبی میتوانید احساسات خود را با کلمات توصیف کنید
تحقیقات نشان میدهد تنها ۳۶ درصد مردم میتوانند احساسات خود را از هم تمییز دهند.که این تعداد اندک مسئله ساز است، زیرا احساسات نامشخص اغلب اشتباه گرفته میشوند و به نوبهی خود انتخابهای غیرمنطقی و اعمال غیر سودمند درپی خواهند داشت.
افراد با EQ بالا، بر احساسات خود مسلطند. آنها احساسات خود را درک میکنند و برای بیانشان از دامنهی وسیع لغاتی که در ذهن دارند، استفاده میکنند. مثلاً برخلاف بسیاری از افراد که احساسات خود را به سادگی با کلمهی «بد» بیان میکنند، افراد با هوش هیجانی بالا با دقت میگویند که احساس «زودرنجی»، «بیهودگی»، «آزردگی» و یا «نگرانی» دارند. هر چه کلمهای که انتخاب میکنید دقیقتر باشد، خود شما و سایرین دید بهتری به احساساتتان، دلایل ایجاد آن و این که برای رفع آن چه اقداماتی لازم است، خواهید داشت.