کودکان معولا در سنین ۲ الی ۵ سال، در مقابل والدین رفتارهایی را نشان می‌دهند که ناشی از شکل‌گیری احساس استقلال‌طلبی در آنها می‌باشد. واکنش درست به این تغییر در کودکان می‌تواند نقش موثری در رفتار سالم آنها در این زمینه داشته باشد. همچنین این امر بر کیفیت رابطه آنها با والدین نیز تاثیرگذار است.
رفتارشناسان بر این باورند که اصولا سه نوع استقلال‌طلبی در کودکان وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
استقلال‌طلبی طبیعی
کودک نظرش را عنوان می‌کند اما نهایتا انتخابش در چارچوب حیطه‌ی نظر والدین است.
اگر کودک شما برای انجام امور مختلف نظرات خودش را عنوان می‌کند، این نوید یک اتفاق خوب برای شماست. کودک شما به مرور دارد استقلال‌طلبی را در خود احساس می‌کند و این امر نشان‌دهنده‌ی رشد او می‌باشد.
استقلال‌طلبی زیاد
کودک خواسته‌های خود را عنوان می‌کند و در صورتی که والدین مخالفت خود را با نظر او اعلام کنند، سعی می‌کند با گریه کردن یا جیغ کشیدن و… به خواسته‌های خود دست پیدا کند.
در صورتی که کودک شما برای رسیدن به خواسته‌هایش همواره چنین رفتارهایی را نشان می‌دهد، می‌بایست به این اتفاق به چشم یک زنگ خطر نگاه کنید. در این باره بر روی واژه‌ی «همواره» تاکید داریم. چراکه احتمالا می‌دانید کودکان نیز مانند بزرگ‌سالان، ممکن است روزهایی بی‌حوصله باشند. این امر می‌تواند دلایل مختلفی نظیر مانند بیماری، قد کشیدن و احساس درد در استخوان‌ها، از شیر گرفته شدن و… داشته باشد.
اما اگر این رفتار تبدیل به یکی از عادات کودک شما شده و او به این رفتارها به عنوان یک راه حل نگاه می‌کند می‌بایست هرچه زودتر به فکر راه چاره باشید؛ چراکه ادامه‌ی این ماجرا باعث آسیب به اقتدار والدین می‌شود و این امر بیش از هرکسی برای کودکان‌آسیب‌زا خواهد بود.
وجود یک نوزاد جدید در خانواده، حتی برای دوست داشتنی‌ترین و آماده‌ترین کودک هم ممکن است فشار روانی و استرس به همراه بیاورد. در مقاله زیر نکاتی ارائه می‌شود که استفاده از آنها گذر از مرحله تک فرزندی به مرحله چند فرزندی را برای کودک هموار و خوشایند می‌سازد.
مشکلات ناشی از به دنیا آمدن نوزاد جدید برای فرزند بزرگتر
استقلال‌طلبی ناکافی و کودک مطیع
کودک هیچ اعتراضی در هیچ زمینه‌ای ندارد و تابع نظر پدر و مادر است. ممکن است از چیزی ناراضی باشد اما اعتراض نمی‌کند.
بعضا دیده می‌شود که پدر و مادرها از این وضعیت راضی هستند اما باید بدانید که این امر به مراتب از استقلال طلبی زیاد و نامعمول کودکان آسیب‌زاتر است.
چرا که این مطیع بودن و اطاعت کردن از امر افرادی که کودک به آنها وابستگی دارد، به مرور به صورت یک رفتار متداول در کودک نهادینه می‌شود.
صد البته می‌دانیم که هیچ پدر و مادری راضی نیست که فرزندش بخاطر وابستگی به هر کسی در آینده از تمام اوامر او اطاعت کند. بنابراین به احتمال زیاد در صورتی که شاهد این رفتارها در کودکتان هستید به دنبال راه چاره می‌باشید.
در این زمینه راهکارهای موثری وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا از بروز این مشکل جلوگیری نمایید. یکی از این راهکارها این است که خودتان از کودک درخواست کنید که نظراتش را در زمینه‌های مختلف عنوان کند. کودکان می‌بایست در زمینه‌های مختلفی که مربوط به آنهاست مانند خرید لباس، انتخاب غذا و… نظراتشان را عنوان کنند. در این موارد نظراتشان را بپرسید و سعی کنید به آنها عمل کنید. این کار به کودکان شما احساس ارزشمند بودن می‌دهد و از بسیاری از آسیب‌ها در این زمینه جلوگیری می‌نماید.
اعتماد به نفس در کودکان از مهم‌ترین مسائلی است که باید به آن توجه داشته باشیم. اعتماد به نفس در کودکان زمینه‌ساز اعتماد به نفس در سال‌های آینده هر فردی است. ما در مقاله جذاب و خواندنی زیر قصد داریم تا در مورد اعتماد به نفس کودکان و شیوه‌های افزایش اعتماد به نفس در کودکان بپردازیم؛ پس با ادامه این مقاله همراه باشید.
ارتباط موثر با کودکان
برای ارتباط موثر با کودکان و واکنش درست به خواسته‌های آنان نیازمند آن هستیم که اصول گفت و گو با کودکان را بیاموزیم. اصل اولی که باعث می‌شود با کودکتان مکالمه‌ی موفق و نتیجه‌بخشی داشته باشید، آن است که درست گوش کردن به کودکتان را بیاموزید. صد البته این بحث بسیار گسترده‌ای می‌باشد اما با 6 نکته ساده می‌توانید وضعیت گفتوگو با فرزند خود را تا حد زیادی بهبود بخشید.
شش راهکار مناسب برای درست شنیدن کودکان
- زمانی که می‌خواهید با کودکتان گفتوگو کنید روی زانوهایتان بنشینید تا هم‌سطح او باشید. سعی کنید تا حد امکان بالای سر کودک نایستید و با خواسته‌هایش مخالفت کنید. هم‌سطح او شوید و با او گفتوگو کنید.
- با فرزندتان ارتباط چشمی برقرار کنید. توی چشم‌هایش نگاه کنید و با او صحبت کنید. هرگز از توی آشپزخانه و در حال آشپزی با کودکی که در اتاق پذیرایی مشغول است درباره‌ی خواسته‌هایش گفتوگو نکنید. چراکه احتمالا این امر به سرانجام مورد نظرتان نخواهد رسید.
- در مکالمه فعال باشید. از کلمات: اهوم، خب، بله و … استفاده کنید. کودک باید بداند که هنگام مکالمه تمام حواس شما جمع صحبت‌های او می‌باشد.
- احساستش را به او انتقال دهید. بعد از چند ثانیه با توجه به لحن و صحبت‌هایش بگویید که متوجه احساستش شدید. برای مثال:«فکر می‌کنم الان خیلی ناراحت هستی.»
- به غیر از انعکاس احساس از انعکاس محتوا نیز غافل نشوید. برای مثال «امروز خیلی آب‌بازی کردی» (انتقال محتوا) «احساس می‌کنم خسته شدی» (انتقال احساس)
- از جملات پرسشی کوتاه و قابل فهم استفاده کنید. برای مثال «به مامان میگی چی شده؟»
با استفاده از این راهکارها برای گفتوگو می‌توانید تا حد خوبی نسبت به ایجاد شدن احساس استقلال طلبی در کودکتان و تغییراتی که در این زمینه بوجود آمده واکنش های درستی نشان دهید. استقلال طلبی از مهم‌ترین و موثرترین تغییراتی است که در کودکان بوجود آمده و مسیر آینده آنان را مشخص می‌نماید.
بازی در زندگی کودکان اهمیت زیادی دارد. کودکان از طریق بازی عقاید و احساساتشان را بیان می‌کنند، روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و دنیایشان را درک می‌کنند. اما چه نوع بازی‌هایی می‌تواند خلاقیت و هوش کودکان را دستخوش تغییرات خوبی کند؟ در مقاله زیر در مورد بازی‌های کودکان صحبت می‌کنیم.
