اصفهان؛ نصف جهان

اصفهان از شهرهایی است که کمتر ایرانی از آن بازدید نکرده است. این شهر به دلیل آثار باستانی زیبایی که دارد از مهمترین مقاصد برای گردشگران داخلی و خارجی است. در ادامه قصد داریم چندتا از مهمترین آثار باستانی اصفهان که دارای ارزش بینالمللی هستند را به شما معرفی کنیم.
اصفهان شهری تاریخی و سومین شهر بزرگ و پرجمعیت ایران است. دوره صفویان دوران طلایی این شهر بوده است. در آن دوران اصفهان پایتخت ایران شد و به همین دلیل بسیار آباد شد. بناهای تاریخی این شهر آنقدر زیبا و ارزشمند هستند که مورد توجه جهانی قرار گرفتهاند و در یونسکو ثبت شدهاند.
دلیل آبادانی این شهر در ابتدا، وجود رود پر آب زاینده رود در میان آن بوده است. زاینده رود در آن دوران این شهر را تبدیل به اقامتگاهی خوب برای دامداران و کشاورزان کرده بود. اگرچه این رود این روزها با مشکلات زیاد و کم آبیهای دورهای مواجه شده است.
اصفهان در هنرهای زیبا و دستی بسیاری معروف است. هنرهایی نظیر زربافی، سکمه دوزی، خاتم کاری، کاشی کاری، قلم زنی، مینا کاری، مینیاتور، زرگری و …
این شهر همچنین نسبت به سایر شهرهای ایران، تنوع دینی بالایی دارد. از سالهای بسیار گذشته یهودیان، ارامنه، زرتشتیان و سایر ادیان دیگر در اصفهان سکونت داشتهاند. با این وجود اصفهان توانسته لقب پایتخت فرهنگی جهان اسلام را به دست آورد و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری از جای جای جهان باشد.
مینیاتور و نقاشی مینیاتوری از هنرهای اصیل ایرانی است که در بسیاری از بناهای دیدنی و تاریخی اصفهان پیاده سازی شده است. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری در مورد این هنر کسب کنید، مطالعه مقاله زیر در مجله اینترنتی امرسان، خالی از لطف نیست.
میدان نقش جهان

میدان نقش جهان را میتوان محبوبترین بنای تاریخی شهر اصفهان دانست. میدان نقش جهان اولین جاییست که هر مسافری به آن سر میزند. معماری خاص و عظمت این فضا هر بینندهای را مسحور و شگفتزده میکند. میدان نقش جهان یکی از آن بناهایی است که در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. پس این بنا علاوه بر ایران و ایرانی برای تمام جهانیان حائز اهمیت است.
میدان نقش جهان در مرکز شهر اصفهان و در نزدیکی تعداد زیادی از بناهای دیدنی این شهر قرار دارد. این روزها میدان نقش جهان را میدان امام هم مینامند. این میدان خود دربردارنده آثار باستانی و دیدنی بسیاری است. این آثار عبارتند از: بازار اصفهان، مسجد شاه (مسجد امام، مسجد جامع عباسی)، مسجد شیخ لطف الله و عالی قاپو.
مسجد شیخ لطف الله
مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی میدان نقش جهان قرار دارد. این مسجد هم مانند خود میدان نقش جهان یادگاری از دوران صفویه است. هنر کاشی کاری و معماری که در ساخت مسجد شیخ لطف الله به کار رفته، بینظیر است. این مسجد به دستور شاه عباس و جهت تجلیل از شیخ لطف الله جبل عاملی ساخته شده است. شیخ لطف الله از علمای بزرگ و مهم مذهب شیعه در دوران صفویه بود. علاوه بر این پدر زن شاه نیز بود. همین دلایل برای ساخت این مسجد در محل زندگی او کافی بوده است. در آن دوران مسجد شیخ لطف الله مکانی برای عبادت، برگزاری جلسههای دینی و محلی برای تدریس دروس فقهی بود.
خیره کنندهترین ویژگی این مجلس کاشی کاریهای بی نظیر آن است. این کاشیها همه کاشیهای معرق هستند. البته که معماری مسجد شیخ لطف الله با سایر مساجد ایرانی فرق دارد. مسجد شیخ لطف الله مناره ندارد، ورودی آن پله میخورد و شبستان ورودی ندارد.
گنبد بدون مناره، مدور و پر نقش نگار مسجد شیخ لطف الله به آن اعتباری دو چندان بخشیده است. این گنبد در طول روز و با تغییر شدت و جهت نور خورشید، به رنگهای مختلفی دیده میشود که خیره کننده است. گنبد مسجد شیخ لطف الله صبحها خاکی رنگ، ظهر صورتی و غروب خاکستری به نظر میرسد.
کاخ عالی قاپو
کاخ عالی قاپو دولت خانه صفویه بوده است. این بنا که در ابتدا ساده بوده است، به مرور زمان تکمیل شد. طبقات آن در زمان شاه عباس اول و ایوان ستوندار در دوران شاه عباس دوم به عمارت عالی قاپو اضافه شد. این بنا در ضلع غربی میدان نقش جهان و رو به روی مسجد شیخ لطف الله قرار دارد. این بنای ۶ طبقه مینیاتور و گچبریهای بینظیری دارد که نمونه آن را در کمتر بنایی میبینیم.
این بنا پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان و به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. از این رو میتوان آن را از قدیمیترین یادگاریهای دوران صفویه در اصفهان دانست. بعدها طی ۵ مرحله و در ۷۰ الی ۱۰۰ سال تکمیل شد.
اتاق طبقه ۶ام عالی قاپو که اتاق موسیقی یا اتاق صوت نام دارد، گچبریهایی متنوع و به شکل جام و صراحی دارد که به غیر از زیبایی کارایی نیز داشتند. کارایی این گچبریهای عمارت عالی قاپو پخش طبیعی اصوات موسیقی و صدای سازها بوده است. همچنین طراحی و حالت این گچبریها از انعکاس صدا در این اتاق جلوگیری میکرده است.
میدان نقش جهان شگفتیهای بسیاری دارد که در این مقال نمیگنجد. اطلاعات تکمیلی در مورد میدان و بناهای آن را میتوانید از مقاله زیر دنبال کنید:
کلیسای وانک اصفهان

کلیسای وانک دیدنیترین کلیسای ایران است. این کلیسا که در محله جلفا اصفهان قرار دارد، مدت زیادی است که در این شهر است. معماری این کلیسا تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است. همین موضوع هم آن را به یکی از شگفت انگیزترین کلیساهای جهان تبدیل کرده است.
نکته مهم بعدی در مورد این کلیسا نقاشیهای روی دیوارهای داخلی و سقف کلیسای وانک است. نام این کلیسا سورپ آمنا پرکیچ وانک (به معنای نجات دهنده مقدس) از کلیسای دیگری در نخجوان گرفته شده است. این کلیسا علاوه بر اهمیت گردشگری خود، هنوز هم عبادتگاهی برای مسیحیان اصفهان است.
معماری کلیساها از معماری سایر بناهای باستانی متفاوت است. همین موضوع محبوبیت آنها را در میان بناهای دیدنی ایران بالا میبرد. ما لیستی از دیدنیترین کلیساهای ایران را برای شما آماده کردهایم:
سی و سه پل

پلهای بی شمار و زیبایی روی زاینده رود اصفهان ساخته شده است. یکی از اینها سی و سه پل اصفهان است. سی و سه پل یا پل الله وردی خان به دلیل داشتن ۳۳ دهانه، چنین نامی گرفته است. این پل هم مانند بسیاری از بناهای اصفهان در زمان حکومت شاه عباس ساخته شده است. این پل از زیباترین آثار پل سازی و شاهکار معماری ایرانی است.
سی و سه پل دو خیابان مهم و زیبای اصفهان، یعنی چهار باغ عباسی و چهار باغ بالا را به هم وصل میکند. جالب است بدانید قرار داشتن پایههای این پل در آب نه تنها در طی این همه سال آسیبی به آن نزده است، بلکه برای او لازم هم بوده است. کارشناسان زمین شناسی و میراث فرهنگی باور دارند پایه و فنداسیون سی و سه پل به گونهای طراحی شده است که در رطوبت مستحکم بماند. به همین دلیل خشکی زاینده رود در دراز مدت خطراتی برای سی و سه پل خواهد داشت.
پل خواجو

پل خواجو پل دیگری بر فراز زاینده رود و در شهر اصفهان است. پل خواجو در شرق سی و سه پل واقع شده است. این پل در زمان شاه عباس دوم ساخته شده است. در میانه پل خواجو بنایی قرار دارد که با هدف اقامت موقتی شاه و خانواده او ساخته شده است. به همین دلیل هم به آن شاه نشین پل نیز میگویند. دلیل شهرت پل خواجو در میان پلهایی که بر فراز زاینده رود هستد، کاشی کاریها و تزئینات آن است.
البته این پل در دوران صفویه بیشتر به منزله سد و آب بند ساخته شده است. ببا بسته شدن خروجیهای پل آب در پشت پل بالاتر میآمده است. بالا آمدن سطح آب به آبیاری باغهای بالایی کمک میکرده است.
پل خواجو در ۴ طبقه بوده و به غیر از زیباییهای معماری خود به عنوان نقطه عطفی در صنعت پل سازی ایران به حساب میآید.
منار جنبان اصفهان
منار جنبان یکی از عجیبترین ببناهای اصفهان است. بنایی که برای درک عجیب بودن آن به تخصص یا زیباییی شناسی خاصی نیاز نیست. نکتهای که منار جنبان را تا این حد شگفت انگیز میکند، این است که با حرکت دادن یک مناره، مناره دیگر آن هم حرکت میکند. البته تکان خوردن یک مناره به خودی خود طبیعی نیست!
این منارهها اصلا کوچک یا کوتاه نیستند. هر مناره ۹ متر پهنا و ۱۷ متر ارتفاع دارد. با تکان خوردن یک مناره، خواه با دست یا به دلیل باد شدید، مناره دیگر و بعبارتی کل بنا تکان میخورد. اما این تکان خوردن هرگز موجب ریختن بنا نشده است. دلایل علمی زیادی برای این پدیده آوردهاند که منطقیترین آنها پدیده فیزیکی تشدید یا اثر دوپلر است.
چهل ستون
ساخت کاخ چهل ستون در زمان شاه عباس یکم شروع و در زمان شاه عباس دوم پایان یافت. این باغ سلطنتی در خیابان چهار باغ و در امتداد باغهای دیگر اصفهان قرار دارد. هرچند تمام این باغها که در تاریخ وجود دارند امروزه از بین رفته اند. از آنها فقط دو باغ، یعنی چهل ستون و هشت بهشت باقی مانده است.
هسته اولیه کاخ چهل ستون، که در زمان شاه عباس اول طرح ریزی شده است، عمارتی به سبک کلاه غرنگی است. این عمارت به هدف پذیرایی از میهمانان ساخته شده است. سپس در زمان جکومت شاه عباس دوم تالارها و ایوانهایی به آن اضافه شد.
جالب است بدانید این کاخ با اینکه کاخ چهل ستون نام دارد تنها بیست ستون دارد. محققین وجه تسمیه این بنا را انعکاس تصویر این ۲۰ ستون در حوض جلویی بنا میدانند. در مجموع معماری این بنا را میتوان تلفیقی از هنر معماری چینی، ایرانی و اروپایی دانست. ستونهای این بنا ۲۰ ستون چوبی و از جنس چوب چنار و کاج هستند. چهار ستون وسط کاخ چهل ستون به روی چهار شیر سنگی بنا شدهاند.
تالار مرکزی این کاخ حاوی نقاشیها بسیار و هنرمندانهای است که وقایع تاریخی دورههای مختلف را به تصویر درآوردهاند. این نقاشیها با رنگهای زنده، فاف و مایل به طلایی از شاهکارهای عصر خود هستند.
بریانی از غذاهای محلی اصفهان است که هنگام سفر به این شهر باید حتما امتحان کنید. اگر طرفدار بریانی اصفهان هستید، میتوانید به کمک طرز تهیه بریانی آن را در منزل بپزید: