بازی‌های کودکان

بازی در زندگی کودکان اهمیت زیادی دارد. کودکان از طریق بازی عقاید و احساساتشان را بیان می‌کنند، روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و دنیایشان را درک می‌کنند. اما چه نوع بازی‌هایی می‌تواند خلاقیت و هوش کودکان را دستخوش تغییرات خوبی کند؟ در این مقاله در مورد بازی‌های کودکان صحبت می‌کنیم.

بازی‌های کودکان با گذر زمان و رشد عقلی و جسمی آن‌ها تا حد قابل توجهی پیچیده تر می‌شود. مثلا کودکان پنج شش ساله بیشتر به شکل همکاری با هم بازی می‌کنند تا کودکان دو سه ساله. کودکان با بازی کردن در کنار هم مصالحه، معامله و دادوستد و مذاکره را در این سن یاد می‌گیرند و توانایی برقراری رابطه اجتماعی در بخشی از تعامل آنان با یکدیگر شکل می‌گیرد.

اختلال استرسی پس از سانحه در چنین مواقعی سراغ کودکان می‌آید. اختلال استرسی پس از سانحه یا همان PTSD پس از حوادثی مثل سیل، زلزله، سایر بلایای طبیعی، جنگ یا آسیب‌هایی مثل مرگ نزدیکان، آزارهای جسمی و جنسی، آدم ربایی و … کودکان را تهدید می‌کند. اما رویکرد درست در مواجهه با ترس و PTSD کودکان در چنین شرایطی چیست؟

زلزله و PTSD کودکان

انواع بازی‌های کودکان که می‌توانند به رشد صحیح آن‌ها در تمامی ابعاد کمک کنند، به شرح زیر است:

بازی‌های سمبولیک

کودکان می‌توانند با یکدیگر بازی‌های سمبولیک انجام دهند. در بازی سمبولیک، یک شیء می‌تواند به جای شیء دیگر قرار بگیرد. یک قالیچه آبی رنگ می‌تواند نشانه برکه باشد و یک تکه چوب می‌تواند چوب ماهی‌گیری باشد. مکعب می‌تواند استخوان سگ یا ساندویچ باشد. برای ادامه بازی، به اسباب بازی‌هایی که شبیه اجسام واقعی باشند نیازی نیست.

بازی‌هایی به عنوان یادگیری

کودکان در بازی‌هایشان موضوعاتی بنیانی را کشف می‌کنند. تعلق داشتن و مراقبت، در زندگی کودکان نقش مهمی‌ دارد. خاله بازی زمینه مطمئنی است که در آن این احساسات قوی کشف و درک می‌شود.

کودکان در هنگام بازی مهارت‌های اساسی اجتماعی را فرا می‌گیرند. برای اینکه خاله بازی ادامه یابد، باید کودکان بر سر وظایفی که نقش تعیین شده بر عهده آنها می‌گذارد، موافقت کنند. توانایی کودکان در همکاری با یکدیگر انجام این بازی را امکان پذیر می‌سازد. آنها حتی راه‌هایی را پیدا می‌کنند که تضادهای به وجود آمده را به گونه ای برطرف کند که امکان ادامه بازی وجود داشته باشد. کودکان بزرگتر تمایل ندارند که بر سر اسباب بازی دعوا کنند یا آن را فقط برای خود بخواهند. در این سن دختران و پسران هنوز هم با یکدیگر بازی می‌کنند.

آشپزی با کودکان و یا برای کودکان علاوه براینکه اوقات خوشی را برای خانواده فراهم می‌کند، از جنبه‌های دیگر نیز فوایدی دارد. در مقاله زیر به اتفاقات خوبی که در روند آشپزی به همراه کودکتان اتفاق می‌افتد می‌پردازیم.

آشپزی با کودکان

بازی‌های نمایشی

بازی به کودک کمک می‌کند که هر دو جنبه ترسناک و معمولی جهان پیرامونش را درک کند.

کودکی که به تازگی به پزشک متخصص کودکان مراجعه کرده است ممکن است بخواهد دکتر بازی کند. البته در بازی ترجیح می‌دهد در نقش پزشک ظاهر شود و تزریق کند تا بیماری که به او تزریق می‌کنند.

کودکی که پدر یا مادرش به تازگی به سر کار برگشته است ممکن است به طور مکرر صحنه‌هایی از خداحافظی را بازی کند.

بازی تکراری به کودک کمک می‌کند که خود را با موقعیت جدید اضطراب زا منطبق سازد. کودک ممکن است از بازی به شکل تجربیات روزمره، مانند رفتن به فروشگاه یا سوارشدن به اتوبوس نیز لذت ببرد. در چنین حالتی کودک مشاهداتش را بازی می‌کند و از چگونگی کار کرد دنیا درک بهتری به دست می‌آورد.

بازی به کودک کمک می‌کند تا نقش‌های اجتماعی را یاد بگیرد. کودکان بازی‌های تخیلی شان را با شرکت دادن مادر، پدر، آموزگاران، پزشکان، مأموران آتش نشانی و حیوانات گسترش می‌دهند.

آنها نقش‌های جدید را تجربه می‌کنند. مادر بودن چه حسی دارد؟ معلم بودن چگونه است؟ آنها دیدگاهشان را در مورد دنیا با دیگران مطابقت می‌دهند. آیا دخترها می‌توانند پزشک شوند؟ آیا پسرها می‌توانند معلم شوند؟

تصورات آنها به حدی گسترش پیدا می‌کند که به آنها اجازه می‌دهد به جای حیوانات یا شیرخواران نقش بازی کنند. آنها می‌توانند نقش‌های متعددی را بازی کنند. هر کودکی می‌تواند همسر و مادر و حتی بچه باشد.

سایر بازی‌ها

کودکان به شرکت در بازی‌های تمرینی و خلاق نیز می‌پردازند. بازی تمرینی به معنی کار کردن بر روی مهارت‌های جدید است.

مهارت‌های جدیدی که برای کودکان اهمیت دارند شامل مهارت‌های حرکتی، مانند پرت کردن توپ یا گذراندن نخ از مهره می‌شود. بازی خلاق به معنی ساختن اشیا است.

کشیدن نقاشی و ساختن برج به وسیله مکعب نمونه‌هایی از این نوع بازی‌ها هستند. تفاوت‌های جنسی جالب توجهی در بازی کودکان با مکعب‌ها دیده شده است.

دختران و پسران از مکعب‌ها به روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. دخترها مکعب‌ها را برای ساختن دیوار دور عروسک‌ها و حیوانات اسباب بازی به کار می‌برند و پسرها از آنها در ساختن برج استفاده می‌کنند.

تمام والدین علاقه دارند کودک یا کودکانشان هر چه بیشتر به مطالعه علاقه مند باشند. والدین دریافته اند که مطالعه و خواندن کتاب، کلید پیشرفت و موفقیت تحصیلی کودکان است. ارتباط و پیوند مثبت با مطالعه در کودکی شروع می شود. خواندن و مطالعه همراه با کودک، تجربه ای شگفت انگیز است. زیرا مطالعه وسیله ای برای آشنایی با افراد مشهور و مکان های دیدنی و شگفت انگیز است.

چگونه کودک خود را کتابخوان کنیم؟

بازی‌های صفحه‌ای

کودکان کم کم برای بازی‌های صفحه ای ساده آمادگی پیدا می‌کنند. این بازیها تمرینی برای رعایت مقررات، دستکاری مهره‌های کوچک، تشخیص رنگ‌ها و شمارش است. کودکان یاد می‌گیرند که صبور باشند و نوبت را رعایت کنند. در همین حین می‌توان مفاهیم جوانمردی و بازی به منظور تفریح را نیز به کودک آموخت.

بیشتر این بازی‌ها بیش از آنکه به مهارت وابسته باشند به شانس مربوط هستند. کودکان فرصت پیدا می‌کنند که در هنگام باخت با ناکامی‌های کوچک دست و پنجه نرم کنند. آن‌ها ممکن است این موضوع را نیز یاد بگیرند که در هنگام برد، بیش از احساس غرور، مهربان باشند.

بسیاری از والدین از رفتار کودکشان با اجسام یا اسباب بازی های گران قیمت، ناراضی هستند. آن ها دائما شکایت می کنند که کودک توجهی به مفهوم ارزشمندی ندارد. اما دلیل این رفتار کودک چیست؟ چگونه می شود او را متوجه مفهوم ارزشمندی اجسام و اسباب بازی ها کرد؟

آموزش مفهوم ارزشمندی اجسام به کودکان

والدین و بازی‌های کودکان

والدین می‌توانند به کودکانشان کمک کنند که بازیکن‌های خوبی باشند. این امر، نکته بسیار مهمی‌است، زیرا کودکانی که بازیکن‌های خوبی هستند در میان همسن و سالان مقبولیت دارند.

به کودک خود بیاموزید که با پرسیدن این جمله که «دوست داری با من بازی کنی؟» از سایر کودکان، بازی را شروع کند.

اگر کودک دیگری با اسباب بازی ای مشغول بازی است که کودک شما آن را می‌خواهد، به او یاد بدهید که بپرسد «می‌توانم بعد از اینکه بازی تو تمام شد، من هم با آن بازی کنم؟» یا «می‌توانم بعد از تو با آن بازی کنم؟»

نیازی نیست که هر بار که کودکان در هنگام بازی با یکدیگر مشکل پیدا کردند والدین دخالت کنند. چنین درگیری‌هایی به آنها فرصت می‌دهد که بیاموزند چگونه استدلال کنند، از موقعیت خود دفاع کنند و مستقل‌تر بار بیایند. تنها استثناء هنگامی ‌است که یکی از کودکان از بازی اخراج می‌شود. در خانه، معمولا کسی که از بازی اخراج می‌شود خواهر یا برادر کوچک تر است. والدین باید تصمیم بگیرند که کودک کوچک‌تر در بازی بچه‌های بزرگ‌تر شرکت بکند یا خیر. یک بچه کوچک ممکن است به هنگام خاله بازی کمک خوبی باشد، ولی در بازی با مکعب‌ها مزاحم باشد.

کودک از بازی با والدینش نیز لذت می‌برد. دست کشیدن والدین از کار و توجه آنها به کاری که او انتخاب کرده است برای کودک معانی بسیاری دارد.

والدین باید به خاطر داشته باشند که کنترل بازی را به دست نگیرند. آنها باید به کودک اجازه بدهند قوانین را وضع و موضوع بازی را پیشنهاد کند.

اگر برج مکعب‌ها فرو می‌ریزد، آنها می‌توانند به جای اینکه به کمک کودک بشتابند و برج را درست کنند، راه حلی پیشنهاد نمایند، کودک باید به توانایی‌های خود در حل مشکلات اعتماد پیدا کند.

بازی مستقل

کودکان باید توانایی سرگرم کردن خودشان را در بازی‌های انفرادی نیز پیدا کنند. مثلاً انتظار می‌رود کودکان سه ساله بتوانند به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به تنهایی بازی کنند.

بهترین کار برای شروع این است که کودک و یک بزرگسال مشتركاً بازی را شروع کنند. بعد از مشخص شدن چگونگی بازی، فرد بزرگسال می‌تواند برای مدت کوتاهی بازی را ترک کند و سپس برگردد.

به تدریج می‌توان زمان غیبت فرد بزرگسال را افزایش داد تا جایی که کودک بتواند به تنهایی به مدت ۱۰ دقیقه بازی کند.

این مدت را می‌توان برای بیش از ۱۰ دقیقه ادامه داد، مشروط بر اینکه فرد بزرگسال به طور متناوب وضعیت را کنترل کند.

حتی یک حالت و حرکت غیرکلامی، مانند لمس کردن شانه، به کودک نشان می‌دهد که به او بی توجهی نشده است.

بازی وسیله مهمی‌ برای گذران وقت برای کودکان است. کودکان با شور و شوق و عشق خاصی بازی می‌کنند.

لوس کردن کودکان از سمت والدینی که فرزاندان کمی دارند، در عصر امروزی امری شایع و صد البته مخرب است که باید راهکارهای اصلاح و پیشگیری از آن را بدانید. از طریق لینک زیر می‌توانید اطلاعات و راهکارهای خوبی در این زمینه دریافت کنید:

تربیت و اصلاح کودک لوس