خواب نقش مهمی در تجدید انرژی کودک دارد. ولی کودک از دیدگاه کاملا متفاوتی به خواب می‌نگرد. او به خواب به دیده یک مزاحم خسته کننده برای فعالیت‌های مهمش می‌نگرد. در این مقاله به راه‌هایی اشاره می‌شود که به کمک آنها والدین می‌توانند از درگیری‌های هنگام خواب پیشگیری کنند و به خواب رفتن کودک را به تجربه لذت بخشی برای خانواده تبدیل سازند.
بازی در زندگی کودکان اهمیت زیادی دارد. کودکان از طریق بازی عقاید و احساساتشان را بیان می‌کنند، روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و دنیایشان را درک می‌کنند. اما چه نوع بازی‌هایی می‌تواند خلاقیت و هوش کودکان را دستخوش تغییرات خوبی کند؟ در مقاله زیر در مورد بازی‌های کودکان صحبت می‌کنیم.
برنامه‌های خواب کودک
یک کودک معمولی بسته به سنی که دارد، به ۱۰ تا ۱۲ ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارد. برخی کودکان تمامی این زمان را در خواب شب سپری می‌کنند و برخی از آنها بعدازظهرها هم به خواب نیمروزی کوتاهی می‌روند.
زمان‌بندی خواب نیمروزی اهمیت بسیاری دارد. خواب نیمروزی دیروقت یا طولانی ممکن است موجب بر هم خوردن برنامه روزانه شود. کودکان برای اینکه به اندازه کافی خسته باشند که دوباره بخوابند باید چهار تا شش ساعت بیدار باشند، اگر خواب نیمروزی خیلی دیر باشد، کودکان در زمان مناسبی برای خواب شب آماده نمی‌شوند. اگر خواب روز خیلی طولانی باشد، نیاز آنها به خواب در طول شب کاهش می‌یابد.
بیشتر کودکان حتی اگر بعد از ظهرها واقعا نخوابند به زمانی برای آرامش نیاز دارند. چرت ویدئویی یکی از کارهایی است که می‌توان انجام داد. به مدت نیم ساعت برای کودک یک فیلم ویدئویی مفرح که خشن نباشد بگذارید. این زمان، اگر والدین نیز در همان نزدیکی مشغول مطالعه، حساب و کتاب، نوشتن یا حتی استراحت باشند، بسیار لذت بخش است.
راه دیگر که می‌توان به وسیله آن زمان آرامش را مشخص کرد، طراحی اسباب بازی‌های خاصی است که بتوان با آنها فقط در زمان خواب نیمروزی بازی کرد. پازل، کاغذ و ماژیک، مکعب و پیکره سازی از اسباب بازی‌های مناسب برای این منظور هستند. مطالعه کتاب و گوش دادن به موسیقی نیز از فعالیت‌های آرام بسیار خوب به شمار می‌آیند.
اختلال استرسی پس از سانحه در چنین مواقعی سراغ کودکان می‌آید. اختلال استرسی پس از سانحه یا همان PTSD پس از حوادثی مثل سیل، زلزله، سایر بلایای طبیعی، جنگ یا آسیب‌هایی مثل مرگ نزدیکان، آزارهای جسمی و جنسی، آدم ربایی و … کودکان را تهدید می‌کند. اما رویکرد درست در مواجهه با ترس و PTSD کودکان در چنین شرایطی چیست؟
ناراحتی‌های زمان خواب کودک
کودک از رفتن به رختخواب امتناع می‌کند چرا که این کار برای او به معنی ترک فعالیت‌های هیجان‌آور زندگی است. برنامه عصر باید حاوی فعالیت‌های آرامی باشد. هدف از این کار، سرگرم کردن کودک در ضمن کمک به او برای آرام شدن و کاستن از تنش بر اثر سرعت زیاد بروز رویدادها در طول روز است. مطالعه و انجام بازی‌های صفحه‌ای (مانند منچ، مارپله و…) انتخاب‌های خوبی هستند. بازی‌های پر سر و صدا یا فیلم‌های پرهیجان را باید برای فرصت دیگری در نظر گرفت.
به کودک یاد بدهید که زمان خوابیدنش را از روی ساعت تشخیص بدهد. این کار موجب می‌شود که زمان خوابیدن به یک واقعیت تبدیل شود و نه کاری که والدین می‌خواهند کودک به اجبار انجام دهد. با نزدیک شدن زمان خواب، ساعتی را تنظیم کنید که کودک را مطلع کند که چقدر از وقت بازی باقی مانده است. این کار باعث می‌شود که والدین از کلنجار رفتن مدام در مورد وقت خواب راحت شوند. ساعت، پذیرش کودک را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود کودک مدام تقاضا نکند که «فقط پنج دقیقه دیگر». کودک می‌داند که درخواست ارفاق در مورد زمان، کار بیهوده ای است. در صورت همکاری کودک، بهتر است او را با یک آفرین یا نوازش تشویق کنید. برخی از کودکان را می‌توان با یک کارت آفرین برای به موقع خوابیدن ترغیب و تشویق کرد. هر شبی که کودک بدون دردسر به رختخواب برود یک کارت آفرین دریافت خواهد کرد. والدین می‌توانند بعد از دریافت هر پنج کارت، هدیه کوچکی به کودک بدهند تا احتمال به موقع به خواب رفتن او را افزایش دهند. کودکان به مدارک مستدلی برای رفتار خوبشان نیاز دارند و برای آنکه به خاطر نگرفتن کارت مورد سرزنش قرار نگیرند به سختی تلاش خواهند کرد.
مراسم هنگام خواب کودک
بجا آوردن مراسم خواب، هنوز هم حائز اهمیت است و باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای اینکه کودک با آرامش به خواب رود، زمان صرف شود. بهترین حالت این است که پدر و مادر هر دو در این کار همکاری کنند. در این حالت حواس کودک به مواردی که به نظرش فعالیت‌های جالب‌تری هستند و در جای دیگری از خانه جریان دارند، پرت نمی‌شود.
چارچوب خاص مراسم برای هر خانواده متفاوت است. کتاب خواندن، مرور رویدادهای طول روز یا گوش کردن به موسیقی از فعالیت‌های معمول هستند. به کودک اجازه دهید که با انتخاب موسیقی یا کتاب تا حدودی خودمختاری به دست آورد. والدین باید از قبل کاملا مشخص کنند که چند کتاب خواهند خواند تا از بداخلاق شدن کودک یا درخواست «فقط یک قصه دیگر» اجتناب کنند.
آشپزی با کودکان و یا برای کودکان علاوه براینکه اوقات خوشی را برای خانواده فراهم می‌کند، از جنبه‌های دیگر نیز فوایدی دارد. در مقاله زیر به اتفاقات خوبی که در روند آشپزی به همراه کودکتان اتفاق می‌افتد می‌پردازیم.
کابوس‌های کودک
وجود کابوس در این سن طبیعی و شایع است. کابوس چیزی بیش از یک رویای بد نیست. کابوس هنگامی ایجاد می‌شود که کودک در طی رویا، تجربیات روزمره‌اش را تجزیه و تحلیل می‌کند. کابوس‌های کودک پر از حیوانات ترسناک یا موجودات خیالی است. این حیوانات یا اشیاء نشانه خشمی است که او در زندگی روزمره تلاش می‌کند بر آن فائق آید. موضوع رويا معمولا گم شدن کودک یا گریختن او از دست فرد یا حیوانی است.
کودکی که خواب بدی دیده است به آرامش و همدلی نیاز دارد. در آغوش گرفتن یا به آرامی‌صحبت کردن تا زمانی که کودک برای برگشتن به رختخواب احساس آمادگی کند مفید است. به او اطمینان بدهید که جایش امن است. بد نیست به او یادآوری کنید که رویا واقعیت ندارد و فقط داستانی در ذهن اوست. به خاطر داشتن این نکته حائز اهمیت است که اگرچه رویدادهایی که در کابوس رخ داده اند خیالی هستند، اما احساس وحشت ناشی از آنها کاملا واقعی است.
تمام والدین علاقه دارند کودک یا کودکانشان هر چه بیشتر به مطالعه علاقه مند باشند. والدین دریافته اند که مطالعه و خواندن کتاب، کلید پیشرفت و موفقیت تحصیلی کودکان است. ارتباط و پیوند مثبت با مطالعه در کودکی شروع می شود. خواندن و مطالعه همراه با کودک، تجربه ای شگفت انگیز است. زیرا مطالعه وسیله ای برای آشنایی با افراد مشهور و مکان های دیدنی و شگفت انگیز است.
چگونه کودک خود را کتابخوان کنیم؟
هیولاها در خواب کودک
با کمرنگ شدن مسائلی که در طول روز موجب پرت شدن حواس کودک می‌شوند از مرکز توجه او، نگرانی ها در هنگام خواب خود را نشان می‌دهند. کودکان در مورد موضوعات واقعی در زندگی، مانند مدرسه، خواهرها و برادرها، و آموزش به توالت رفتن نگران هستند. تصورات واضح کودک مانند هیولای زیر تختخواب یا ارواح پشت پرده نیز بر ترس کودک تأثیر می‌گذارند.
والدین به عنوان بخشی از مراسم هنگام خواب باید بر نقش خود به عنوان حامیان کودک تاکید کنند. مداخله‌های مثبتی که موجب شوند کودک احساس توانایی و قدرت بیشتری کند، مفیدند. عروسک یک حیوان وحشی را هم می‌توان به عنوان نگهبان انتخاب کرد. بررسی اتاق به صورت کامل به منظور نشان دادن اینکه هیولایی وجود ندارد ممکن است بیش از آنکه اطمینان بخش باشد، ترس‌آور باشد. در این حالت کودک ممکن است به این نتیجه برسد که هیولا به حدی باهوش است که می‌تواند سر پدر و مادر باهوشش کلاه بگذارد. یک نظر اجمالی به زیر تخت یا پشت پرده ها کافی است که نشان دهیم داستان کودک را باور داریم و متعهد هستیم که از او محافظت کنیم.
کودکان برای اینکه بتوانند در طول روز یاد بگیرند و رشد کنند باید در طول شب بخوابند. این راهنمایی ها به والدین کمک می‌کند که نیازهای کودکشان به خوابیدن را برطرف نمایند.
بسیاری از والدین از رفتار کودکشان با اجسام یا اسباب بازی های گران قیمت، ناراضی هستند. آن ها دائما شکایت می کنند که کودک توجهی به مفهوم ارزشمندی ندارد. اما دلیل این رفتار کودک چیست؟ چگونه می شود او را متوجه مفهوم ارزشمندی اجسام و اسباب بازی ها کرد؟
