امروزه انواع روغن زیتون یکی از اجزای اصلی و جدایی ناپذیر یک رژیم غذایی سالم محسوب می‌شود. این ماده‌ی غذایی مفید علاوه بر طعمی دلنشین، دارای ترکیبات آنتی اکسیدان فراوان و اسیدهای چرب اشباع نشده است. همچنین انواع روغن زیتون تاثیرات مثبت اثبات شده‌‌ای بر سلامت قلب و عروق، تناسب اندام، شادابی پوست و مو، کمک به بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و غیره دارند.
به سختی می‌توانید کسی را پیدا کنید که با تأثیر و اهمیت این ماده مخالفتی داشته باشد. اکثر افراد به استفاده از روغن زیتون در رژیم‌های غذایی خود علاقه‌مند هستند. در این مقاله می‌توانید اطلاعاتی پیرامون انواع روغن زیتون بودار و بدون بو و تفاوت‌های آن‌ها به دست آورید.
روغن زیتون به خاطر اینکه سرشار از اسید اولئیک از خانواده‌ی امگا 9 ها است، میزان کلسترول بد خون LDL را پایین می‌آورد. امگا 9 نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی ایفا می‌کند به خاطر اینکه باعث افزایش میزان کلسترول مفید HDL و کاهش کلسترول بد خون می‌شود.
انواع روغن زیتون
مهم است که انواع مختلف روغن‌های زیتون را بشناسید و به درستی از هرکدام به شکل مناسب استفاده کنید. استفاده از روغن زیتون در غذاهای مختلف با چالش‌های متفاوتی همراه است. طعم انواع روغن زیتون و تحمل آن‌ها در برابر حرارت مستقیم متفاوت است. روغن زیتون در انواع مختلف فرا بکر، بکر، معمولی، تصفیه شده، پومیس و لامپانت عرضه می‌شود که لامپانت اصلاً خوراکی نیست.
عوامل بسیاری در تولید انواع روغن زیتون دخیل هستند که تفاوت هرکدام می‌تواند تفاوت چشمگیری در رنگ، عطر و طعم روغن زیتون ایجاد کند. موقعیت مکانی و نوع خاک پرورش درخت زیتون، گونه زیتون مورد استفاده، تازگی زیتون مورد استفاده در روغن‌گیری، آب و هوا در طول فصل رشد، زمان و روش برداشت این میوه و روش‌های بسته‌بندی و ذخیره‌سازی زیتون و روغن زیتون، از جمله عوامل مهم هستند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روغن زیتون بکر بودن آن است که به بحث “بودار بودن” یا “بی بو بودن” روغن زیتون نیز مربوط می‌باشد.
انواع روغن زیتون بکر
حتما با اصطلاح “روغن زیتون بکر” آشنایی دارید. این روغن مستقیما از میوه درخت زیتون به دست آمده و با روش‌های مکانیکی مانند خرد کردن و فشردن یا استفاده خاص از حرارت استخراج می‌شود. فرآوری روغن‌های زیتون بکر باید به دقت انجام شود تا ساختار ترکیبات روغن تغییر چندانی نکند و ترکیباتی مثل پلی‌فنول‌ها، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب مفیدی که در روغن زیتون وجود دارند تخریب نشوند و طعم روغن نیز تغییر نامطلوبی پیدا نکند. روغن زیتون بکری که به درستی فرآوری شده باشد خوش طعم، به سادگی قابل هضم و برای سلامتی بسیار مفید است. روغن‌های زیتون بکر خود به چند دسته تقسیم می‌شوند.
فوق بکر
گروه اول، روغن زیتون «فوق بکر» یا ممتاز است. روغن زیتون “فرا بکر” یا extra virgin، معمولا بسیار تازه بوده، طعمی میوه‌ای و نسبتا تند داشته و ماندگاری بالایی دارد. اسیدیته این روغن‌ها کمتر از 0.8 درصد بوده و تا حد امکان بهتر است از آن‌ها به صورت نپخته روی غذا استفاده کنید. این روغن‌ها به صورت خام، ترکیبات مفید و عطر و طعمشان حفظ می‌شود. رنگ این روغن‌ها معمولا از زرد کمرنگ تا سبز روشن متغیر است. هرچه رنگ این روغن‌ها تیره‌تر باشد، طعم بیشتری نیز به غذاها می‌دهد.
بکر درجه یک
روغن زیتون “بکر درجه یک” نیز همه‌ی ترکیبات مفید زیتون را تا حد زیای حفظ کرده است و عطر و طعم مناسبی دارد. طبق استانداردهای جهانی (International Olive Oil Council (IOOC، این روغن‌ها باید اسیدیته پایین‌تر از 1.5 درصد داشته باشند. روغن زیتون‌های بکر درجه یک با وجود قیمت کمتر، از نظر کیفیت نزدیک به روغن‌های زیتون فرابکر هستند.
اسیدهای چرب و آنتی اکسیدان موجود در روغن زیتون موخوره را از بین برده و موها را نرم می‌کند. اگر به موهای خود اهمیت می‌دهید نگاهی به روش‌های تهیه ماسک روغن زیتون بیندازید. این ماسک‌ها را به راحتی می توانید در کمترین وقت و با کمترین هزینه درست کنید.
دستور تهیه انواع ماسک موی خانگی با روغن زیتون
بکر معمولی
دسته سوم، روغن‌های بکر معمولی هستند. این روغن‌ها کمی بیشتر فرآوری شده و ضمن حفظ برخی خواص، طعم و بوی مناسبی دارند. معمولا قیمت آن‌ها نیز در پایین ترین سطح روغن‌های بکر قرار دارد. در ایران، وقتی در مورد روغن‌های زیتون “بودار” صحبت می‌شود منظور این گروه روغن‌های بکر است، گرچه گاها سایر دسته‌های روغن زیتون بکر نیز در آن قرار داده می‌شوند و باید به ویژگی‌های محصولی که خریداری می‌کنید دقت کافی داشته باشید.
شرایط نامناسب نگهداری انواع روغن زیتون
وقتی روغن زیتون بکر بدست آمده، طعم و بوی مناسبی نداشته باشد، برای مثال اسیدیته آن خیلی بالا بوده یا ترکیبات پراکسیدی زیادی داشته باشد، یک مرحله دیگر فرآوری روی آن انجام می‌شود که بعد از این مرحله طعم و بوی آن کاملا خنثی می‌گردد. همچنین این فرآیند باعث کاهش فواید روغن زیتون و مقاومت آن نیز می‌شود. علت نامناسب بودن این روغن‌ها برای مصرف قبل از فرآوری مجدد، می‌تواند گونه درخت زیتون یا شرایط نامناسب نگهداری یا برداشت آن باشد.
میوه زیتون حاوی مقادیر زیاد روغن هست و اگر در شرایط نامناسب نگهداری شود، متلاشی شده و آب از آن‌ها جدا می‌شود، که در این حالت علاوه بر بالا رفتن درصد پراکسید، وجود آب باعث هیدرولیز شدن روغن‌های موجود در زیتون و افزایش نامناسب اسیدیته آن می‌شود. البته این افزایش اسیدیته با چشیدن روغن زیتون احساس نمی‌شود و به این معنا نیست که روغن ترش بشود و فقط با روش‌های آزمایشی می‌توان میزان اسیدیته انواع روغن زیتون را بررسی است.
روغن زیتون بی‌بو
این انواع روغن زیتون اصطلاحا “تصفیه شده” نام دارند و در ایران به نام “روغن زیتون بی‌بو” نیز شناخته می‌شوند. این روغن‌ها معمولا ارزان قیمت‌تر از روغن‌های زیتون بکر هستند. این روغن زیتون عموما بدون بو بوده و مناسب کسانی هستند که طعم و بوی روغن زیتون بکر را دوست ندارند. همچنین برای افرادی که مایل به پرداخت هزینه بالا برای روغن بکر نیستند نیز مناسب هستند. متاسفانه طی فرآیند تصفیه، بسیاری از ترکیبات آنتی اکسیدانی، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب مفید روغن زیتون از بین رفته و خواص سلامتی این روغن‌ها به مراتب کمتر از انواع روغن زیتون بکر می‌باشد.
می‌دانستید یکی از راهکارهای خانگی درخشش پوست، ترکیب شکر و روغن زیتون به عنوان یک لایه بردار است و همچنین روغن زیتون یک مرطوب کننده‌ی مناسب برای پوست می‌باشد. نحوه‌ی استفاده از شکر و روغن زیتون را در لینک زیر بخوانید.
