چگونه انسانی انتقادپذیر باشیم؟

در زندگی همهی ما افرادی هستند که دوستشان میداریم. اعضای خانوادهمان، دوستان نزدیک و شاید معلم یا شاگردی که داریم. افرادی که به قدری برای ما مهم و عزیزند که نمیتوانیم لحظهای ناراحتی آنها را تحمل کنیم. به همین دلیل اگر رفتار نادرستی داشته باشند، فورا آن رفتار را نقد میکنیم تا در جایی دیگر یا در آینده با مشکلی مواجه نشوند. این انتقاد سازنده تنها به علت آگاه کردن افرادی است که برای ما ارزشمند هستند.
سوال اصلی این است که، حال که ما میدانیم به چه علتی و با چه هدفی از دیگران انتقاد میکنیم، پس چرا نمیتوانیم تحمل کنیم که خودمان مورد انتقاد قرار بگیریم؟
مورد نقد قرار گرفتن (حتی اگر با حسن نیت همراه باشد) میتواند درست روی نقطه ضعف شما دست بگذارد و تا مدتی افکار و عواطف شما را درگیر کند. در این مطلب ما به شما کمک خواهیم کرد تا انواع انتقاد را بشناسید. همچنین عواملی که باعث میشوند تحمل انتقاد را نداشته باشید را پیدا کنید و در نهایت برای حفظ آرامش و بالاتر بردن کیفیت زندگی خودتان انسانی انتقادپذیر باشید. با ما همراه باشید.
اگر بعد از چند سال رابطه یا ازدواج به خودتان وشریک عاطفیتان نگاه میکنید و با خود میگویید پس اشتیاق روزهای اول کجا رفت. همچنین اگر موضوعاتی از این دسته، مدام باعث نگرانی شما میشوند. به شما توصیه میکنیم، برای رسیدن به آرامش بیشتر برخی حقایق زندگی را بشناسید و آنها را بپذیرید.
انتقاد مخرب
یک انتقاد ناسالم هیچ گزینه و پیشنهادی برای بهبود شرایط فعلی ارائه نمیدهد. مشکلات بدون هیچ راهکاری برای بهتر شدن، بیان میشوند. فرد منتقد تنها سعی میکند مواردی را که خود ایراد میپندارد را بیان کند. اغلب این شیوهی انتقاد کردن حس بدی را در مخاطب ایجاد میکند. گاهی این انتقادات به قدری تند و بیپروا است که اعتماد به نفس فرد مورد نقد کاملا از بین میرود و انگیزهای برای انجام یا اصلاح کار در فرد باقی نمیماند. همچنین گاهی به جای انتقاد همراه با راهنمایی، انتقادکننده مخاطب خود را محاکمه و محکوم میکند. او به خود این حق را میدهد که در مورد دیگران اظهار نظر کرده و الگوی فکری خود را به آنها تحمیل کند. اینگونه برخوردها نه تنها سازنده نیست، بلکه بسیار نامناسب و مخرب است.
انتقاد سازنده
در این نوع انتقاد علاوه بر بیان نقاط ضعف، راهکارهایی نیز برای بهبود شرایط پیشنهاد میشوند. فردی که انتقاد سازنده به زبان میآورد، علاوه بر اینکه محترمانه با شما برخورد میکند، راه حلهایی را برای حل مشکل به شما نشان میدهد. این انتقاد تنها برای بهبود عملکرد و رشد شما بیان میشوند. یک نقد سازنده میتواند باعث شود انتقاد شونده در جهت اصلاح اشتباهات خود تلاش کند. این نوع انتقاد به فرد کمک میکند تا علاوه بر پیدا کردن اشکال کار خود، به تواناییهای خودش نیز آگاه شود و با استفاده از راه حلهای پیشنهادی در جهت اصلاح مشکلات گام بردارد. در این شیوهی انتقاد، نه تنها اعتماد به نفس فرد از بین نمیرود، بلکه فرد با اشتیاق بیشتری در جهت رفع مشکلات خود تلاش میکند.
چرا انتقادپذیر نیستیم
در نقدپذيری فواید بسیاری وجود دارد مثل شناخت خویشتن، ايجاد زمينهای مناسب برای رفع اشكالها، رشد شخصی. همچنین انتقادپذير بودن مهارت ارتباط اجتماعی را در ما تقويت میکند و باعث محبوبيت ما در جامعه میشود.
توجه داشته باشید افراد غالبا خواستهی خود را به شكل انتقاد مطرح میكنند و قصد حمله به شخصيت شما را ندارد.
در ادامه مطلب، دو باور اصلی و غلط را که باعث میشوند شما نتوانید انتقادپذير باشید را آوردهایم.
انتقادپذیر بودن به نشانهی بیارزش بودن است

به دست آوردن تایید دیگران (به خصوص تائید افراد مهم زندگی شما) تجربهای لذتبخش است اما با نیازمند تایید بودن، هرگز نمیتوانید ارتباطی سالم با دیگران برقرار کنید.
علت اینکه افراد شدیدا به تایید دیگران نیاز دارند باورهای غلطی است که برای خود میسازند. باورهایی مانند: اگر دیگران من را تایید نکنند، حتما من اشتباه بزرگی مرتکب شدهام. اگر نتوانم تایید دیگران را به دست بیاورم، حتما مشکل خود من هستم. اگر کسی از من انتقاد کند، یعنی من انسان بیارزشی هستم و اگر دیگران مرا تایید کنند، نشان میدهد که من ارزشمندم (ارزشمندی موقت).
انتقاد به تنهایی باعث ناراحتی این افراد نمیشود و این معنی انتقاد است که آنها را آزار میدهد. انتقاد برای این افراد به معنای بیارزشی است.
اگر شما هم نیازمند تایید دیگران هستید، به جای اینکه تمام تلاش خود را صرف این کنید که هرگز شخصی از شما انتقاد نکند، باید خودتان را دوست بدارید. بدانید که تنها خود شما هستید که خودتان را بیارزش خطاب میکنید. این باور را در خود تقویت کنید که انتقادپذیر بودن شما و یا هیچ خطا و اشتباهی به نشانهی بد بودن شما نخواهد بود.
صحبت در مورد خودکشی و یادگیری در مورد آن کار سادهای نیست. اکثر افراد تصور میکنند نیازی به یاد گرفتن در مورد آن ندارند. باورهای عمومی زیادی در مورد خودکشی وجود دارند که تماما نادرست هستند.
با مطالعهی مقالهی زیر میتوانید اطلاعات بسیار مفیدی در این زمینهی مقابله با خودکشی به دست بیاودید
خودکشی و شیوههای مقابله با آن
دیگران حق ندارند مرا نقد کنند
حالت دفاعی گرفتن واکنشی معمول در برابر انتقاد است. در این نوع برخورد، وقتی مورد انتقاد قرار میگیرید به جای اینکه فکر کنید آیا حرف درستی در مورد شما گفته شده است یا نه، بلافاصله برای رفتار خود دلیلتراشی میکنید. در این حالت شما تمام انتقادات را نادیده میگیرید. افراد را متهم میکنید که شرایط شما را درک نمیکنند و دلایل شما را نمیبینند. لازم است بدانید با این برخورد به تدریج اطرافیانتان را از خود دور میکنید.
حالت دفاعی خود را کنار بگذارید و به جای دلیلتراشی راجع به رفتار خود فکر کنید. در این صورت متوجه میشوید که اطرافیانتان حق داشتند شما را نقد کنند. حتی اگر حرفهای آنها را دوست ندارید، به انتقادهایشان گوش دهید. سعی کنید انتقادها را بیطرفانه ارزیابی کنید و انتقادپذیر باشید.
انتقادپذیر بودن در نهایت
انتقادپذیری سهل و ممنتع است. معمولا تا زمانی که مورد انتقاد قرار نگرفتهایم تصمیم به انتقادپذیر بودن ساده است. در لحظهی شنیدن انتقاد است که اکثر افراد حالت تدافعی به خود میگیرند. در عین حال انتقادپذیر بودن باعث افزایش احترام اطرافیان به شما میشود. همچنین در دراز مدت به موفقیت اجتماعی شما خواهد انجامید. تمرین مهارتهای گفته شده و توجه به نکات بالا به شما کمک خواهند کرد در طی زمان، فرد انتقادپذیرتری بشوید و برخورد سازندهتری با افرادی که از شما انتقاد میکنند، داشته باشید.
فراموش نکنید افراد سالم، به خاطر ماهیت انسانی که دارند، به هر طریقی سعی دارند شما احساس رشد و ارزشمندی داشته باشید.
در نتیجه اگر هم انتقادی از سوی آنها دریافت کنید، قطعا در جهت موفقیت شما خواهد بود.